Dzieci z trudnościami, zaburzeniami a zwłaszcza niepełnosprawne potrzebują wszechstronnego wsparcia w rozwoju. Często rodzice są skazani na samodzielne poszukiwanie takiego wsparcia. Trudno im się zorientować jakie formy wsparcia są dostępne dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, które wymagają innych orzeczeń czy opinii… co przysługuje na NFZ a co zapewnia system oświaty.
W poprzednich częściach naszego cyklu szeroko omówiliśmy zakres wsparcia przysługującego dzieciom z orzeczeniem o niepełnosprawności (zakres NFZ i PFRON) oraz orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego (edukacja). Tym razem chcę się skupić na wsparciu jakie może otrzymać dziecko, które albo nie kwalifikuje się do ww orzeczeń lub jest w trakcie ich „załatwiania”
1. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka – wsparcie z zakresu edukacji. Z racji szerokiego zakresu wsparcia oraz procesu przyznawania opinii o WWRD omówiony jest w innej zakładce.
2. Ośrodki wczesnej interwencji (OWI) – wsparcie z zakresu NFZ
Ośrodek taki zajmuje się kompleksowo dziećmi do ukończenia 7 lat, z zaburzeniami rozwoju lub nimi zagrożonymi. Wspiera również ich rodziców. W idealnym świecie trafiałoby każde dziecko, im młodszy maluch, tym trudniej rodzicom, a niejednokrotnie i pediatrom, zauważyć dyskretne problemy rozwojowe i sygnały sygnalizujące różnych zaburzeń. Wcześnie zdiagnozowane nieprawidłowości czasem bywają stosunkowo łatwe do korygowania, bądź przynajmniej jest szansa na poprawę rokowania.
To pediatrzy najczęściej kierują do OWI, chociaż zdarza się, że już przy wypisie z oddziału noworodkowego dziecku wydawane jest odpowiednie skierowanie, a nawet umówiony jest termin pierwszej konsultacji. Dzieje się tak zazwyczaj w dużych miastach, w których działają takie ośrodki, a lekarze neonatolodzy wiedzą jakie wsparcie może tam otrzymać dziecko.
To ważne – nawet wtedy, gdy masz skierowanie, może się okazać, że nie pozwala ono na szybkie przyjęcie dziecka (brakuje dopisku: pilne) lub w ogóle nie będzie honorowane. Niemal do każdej placówki, zazwyczaj w związku z wymaganiami NFZ, skierowanie musi wyglądać inaczej. Czasem to kwestia nazwy ośrodka, do którego jest skierowanie. np. ośrodek wczesnej interwencji to zapis nieprawidłowy, chociaż właśnie tak nazywa się placówka, a konieczny jest wpis: „ośrodek rehabilitacji dziennej”. Kiedy indziej kluczowe jest rozpoznanie, etc. Warto więc skontaktować się z ośrodkiem – pracownicy placówki wyjaśnią precyzyjnie, co ma znaleźć się na skierowaniu, by możliwa była pomoc w optymalnym terminie.
Ośrodki wczesnej interwencji oferują kompleksową, skoordynowaną, wielospecjalistyczną pomoc dzieciom do lat 7 oraz ich opiekunom (w zakresie opieki nad dzieckiem). To placówki państwowe, działające w ramach kontraktów z NFZ.
Diagnozują i wspierają dzieci:
* zagrożone nieprawidłowym rozwojem, z grupy wysokiego ryzyka ciążowo – porodowego, np. wcześniaki, dzieci niedotlenione okołoporodowo, matek, które miały problemy w trakcie ciąży (np. cukrzyca ciężarnych, choroby tarczycy)
* opóźnione w rozwoju psychoruchowym i/lub upośledzone umysłowo, m.in. z niepełnosprawnością ruchową, autyzmem , epilepsją
W ośrodku wczesnej interwencji zespół tworzą lekarze, psycholodzy i terapeuci. W zależności od potrzeb konkretnego pacjenta, możliwe, że będzie zajmował się nim: pediatra, neurolog, psychiatra, lekarz rehabilitacji, fizjoterapeuta, logopeda/neurologopeda, psycholog kliniczny, terapeuta zajęciowy (pedagog)
Wszyscy specjaliści współpracują ze sobą, wymieniają się obserwacjami na temat dziecka, opracowują wspólnie plan terapeutyczny. Terapia prowadzona jest indywidualnie i/lub grupowo.
Aby zacząć korzystać ze wsparcia OWI dziecko nie musi posiadać orzeczenia o niepełnosprawości.
3. Ośrodki koordynująco – rehabilitacyjno – opiekuńcze (OKRO) – wsparcie z zakresu edukacji
Pod koniec 2017 roku na mocy ustawy „Za życiem” w wielu miejscach w Polsce powstały wiodące ośrodki koordynująco – rehabilitacyjno – opiekuńcze. Działają na terenie danego powiatu lub miasta na prawach powiatu. Są zorganizowane bardzo często w poradniach psychologiczno – pedagogicznych, ośrodkach lub placówkach specjalnych.
Celem działania ośrodków jest udzielanie kompleksowego wsparcia rodzinom z dziećmi od chwili wykrycia u nich niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością do podjęcia nauki w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci do 3. roku życia. Co oznacza, że również dzieci nie posiadające orzeczeń i opinii mogą uzyskać wsparcie w OKRO.
Do szczegółowych zadań ośrodków należą:
* udzielanie rodzicom specjalistycznej informacji dotyczącej problemów rozwojowych dziecka,
* wskazywanie właściwych dla dziecka i jego rodziny form kompleksowej, specjalistycznej pomocy, w szczególności rehabilitacyjnej, terapeutycznej, fizjoterapeutycznej, psychologicznej, pedagogicznej
i logopedycznej,
* wskazywanie jednostek udzielających specjalistycznej pomocy dzieciom,
* organizowanie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w wymiarze do 5 godzin tygodniowo dla każdego dziecka (jeśli dziecko realizuje WWRD w innym miejscu to ilość tych godzin jest pomniejszona o to)
Do OKRO może się zgłosić zaniepokojony rodzic, może skierować zarówno żłobek czy przedszkole jak i pediatra. Koordynator ośrodka powinien przeprowadzić wywiad, zapoznać się z dokumentacją medyczną i pedagogiczną a następnie wspólnie z zespołem wyznaczyć formy wsparcia i ich ilość.
Ilość godzin wsparcia, które realizują OKRO są ograniczone dlatego czasami trzeba poczekać. Niektóre nie prowadzą naboru ciągłego ale wyznaczają konkretne terminy. Warto zorientować się czy w powiecie działa taki ośrodek i na jakich zasadach przyjmuje.
Oprócz tych form wsparcia jest wiele miejsc gdzie dzieci niepełnosprawne lub z zaburzeniami mogą otrzymać wsparcie. Miasta, powiaty i gminy zlecają realizację zadań publicznych organizacjom pozarządowym, które realizują projekty ciągle lub czasowe. Warto śledzić strony samorządów gdzie publikowane są informacje na ten temat oraz pytać innych rodziców, gdzie i z jakiego wsparcia korzystają.
Obecnie jest wiele lokalnych grup na FB gdzie rodzice mogą wymieniać się takimi informacjami.
OKRO w województwie podlaskim:
– mieszkańcy Białegostoku – Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy ul. Antoniuk Fabryczny 40 (wjazd na przeciwko Da Grasso i Stokrotki) – dzwońcie aby się umówić tel. 85 654 01 63 wew. 42
– powiat białostocki – powiatowa Poradnia Pedagogiczno – Psychologiczna ul. Słonimska 15/1 Białystok tel. 85 741 62 35
– Łomża – Zespół Szkół Specjalnych w Łomży ul. Nowogrodzka 4 tel. 86 216 57 64
– Siemiatycze – Powiatowa Poradnia Pedagigiczno – Psychologiczną w Siemiatyczach ul. Kościuszki 43a tel. 85 655 26 12
– Bielsk Podlaski – Poradnia Pedagigiczno – Psychologiczna w Bielsku Podlaskim ul. 3- go Maja 17 tel. 85 833 26 74
– Grajewo – Ośrodek Male Wielkie Skarby w Grajewie przy Zespole Szkół Specjalnych im Jana Pawła II
– Augustów – Poradnia Pedagigiczno – Psychologiczna w Augustowie ul. Młyńska 52 tel. 87 643 3621
W innych powiatach trzeba po prostu zapytać w urzędach
Zachęcam do skorzystania z ofert ośrodków – każde zajęcia pomagają naszym dzieciom, a jeśli można je realizować za darmo to tym bardziej.
