Ciągle pokutuje przeświadczenie, że takie orzeczenie to coś co skazuje dziecko na… w sumie nie wiem na co. Często słyszę od rodziców „Ale te papiery będą się za Nim ciągnęły”. Ja pytam dokąd ?♀️. Po pierwsze – orzeczenie przyznawane jest czasowo na minimum rok, u małych dzieci raczej nie dłużej niż trzy lata. Po drugie – to rodzic decyduje komu i gdzie przedstawia orzeczenie. W momencie otrzymania „papierów” dziecku nie jest tatuowane nic na czole co zostanie mu na całe życie. Bardzo często małe dzieci – zwłaszcza wcześniaki po jednym lub dwóch „przedłużeniach” nie potrzebują orzeczenia i super.
Dlatego nie ma się co obawiać składać wniosek o orzeczenie o niepełnosprawości – bo to nie oznacza, że Wasze dziecko skazane jest na wózek inwalidzki tylko, że przez rok lub dwa będzie potrzebowało intensywnej rehabilitacji lub terapii. Oczywiście będą i takie dzieci, które już nigdy nie pożegnaj się z orzeczeniem ale to już inna historia.
⁉️Czym jest orzeczenie o niepełnosprawości ⁉️
To dokument stwierdzający, że dana osoba przez co najmniej 12 miesięcy nie będzie sprawna fizycznie lub psychicznie w porównaniu z rówieśnikami. To prawne stwierdzenie statusu osoby z niepełnosprawnością umożliwiające ubieganie się o różnego rodzaju świadczenia, ulgi i zwolnienia.
U osób poniżej 16 rż nie stwierdza się stopnia niepełnosprawności. W tym wypadku wszystkie świadczenia itp. przysługują opiekunom/ rodzicom.
⁉️Kto może starać się o orzeczenie⁉️
Wszystkie osoby, które przez co najmniej rok że względów zdrowotnych wymagają rehabilitacji lub innych zajęć terapeutycznych, są zależne od innych i wymagają opieki. Mogą to być osoby chore przewlekle lub czasowo. Wchodzą też w te grupę osoby z zaburzeniami choć nie są one chorobami w pełnym tego słowa znaczeniu (bo nie można się z nich wyleczyć). Ze względów niejako „organizacyjnych” mają jednak swój symbol jednostki choroby co umożliwia staranie się o orzeczenie.
⁉️W jaki sposób ubiegać się o orzeczenie ⁉️
Należy pobrać w lokalny zespole do orzekania o niepełnosprawości wniosek o orzeczenie. Jako załącznik do wniosku powinien być wzór zaświadczenia lekarskiego, na którym lekarz (nie psycholog czy terapeuta) powinien napisać jaka chorobę ma dana osoba – wraz z symbolem jednostki chorobowej. Jeśli osoba jest pod opieką kilku specjalistów można mieć kilka zaświadczeń ale jeśli mówią o tej samej chorobie to powinno wystarczyć, że będą do wglądu.
Warto zapytać w danym zespole orzekającym co warto mieć i pokazać. Niestety tak jak są różni ludzie tak i różni urzędnicy. W jednym zespole łatwiej jest uzyskać należne orzeczenie, w innym trudniej. Zawsze od decyzji można się odwołać, niezależnie czy tyczy się to samego orzeczenia czy jego zakresu.
Zastanawiasz się czy Twojemu dziecku przysługuje orzeczenie o niepełnosprawności. Najłatwiej sprawdzić czy jego choroba lub zaburzenie znajduje się wśród symboli przyczyn niepełnosprawność.
Są one oznaczone następująco:
❗O1-U – upośledzenie umysłowe – obecnie nazywane niepełnosprawnością intelektualną.
❗02-P – choroby psychiczne
❗O3-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu (m.in. trwałe uszkodzenia fałdów głosowych, zaburzenia mowy spowodowane uszkodzeniami mózgu – wyższych ośrodków mowy, gluchoniemota, głuchota)
❗04-O – choroby narządu wzroku – wzrodzone lub nabyte wady narządu wzroku, które powodują ograniczenie jego sprawności (są konkretne wytyczne jak bardzo)
❗05-R – upośledzenie narządu ruchu – m.in. wady wrodzone i rozwojowe narządu ruchu, choroby wrodzone stawów, choroby kości i chrząstek, nowotwory i amputację
❗06-E – epilepsja, która objawia się w postaci nawracających napadów padaczkowych spowodowanych różnymi czynnikami etiologicznymi lub wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi
❗07-S – choroby układu oddechowego i krążenia – m.in. przewlekłe obturacyjne i ograniczające choroby płuc (np. POChP, mukowiscydoza), zakaźne choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej, nowotwory płuc i opłucnej, wrodzone i nabyte wady serca, choroba niedokrwienna serca, kardiomiopatie, zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami hemodynamicznymi kwalifikującymi co najmniej do II stopnia niewydolności serca według Klasyfikacji NYHA.
❗08-T – choroby układu pokarmowego – m.in. przewlekłe choroby jelit, nowotwory
❗09-M – choroby układu moczowo – płciowego – zaburzenia czynności dróg moczowych, choroby nerek, torbiele, nowotwory
❗10-N – choroby neurologiczne – choroby zapalne ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, schorzenia pourazowe
❗11-I – inne schorzenia, np. endykronologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby odzwierzęce i zakaźne
❗12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe powstałe przed 16 rż (ty się mieszczą właśnie zaburzenia ze spektrum autyzmu, Zespół Aspergera)
Trzeba pamiętać, że orzeczenie może być przyznane jeśli schorzenia/ zaburzenia będą występowały co najmniej rok. Jeśli wcześniak miał retinopatię i zabieg tz. „laser” to samo to nie jest wskazaniem do orzeczenia. Ale jeśli wzrok nadal jest uszkodzony i mieści się w oznaczenie 04-O.
Trzeba też pamiętać, że samo wcześniactwo również nie jest przyczynkiem do starania się o orzeczenie o niepełnosprawności… ale już wylewy dokomorowe, które spowodowały mikrouszkodzenia już tak. Samo wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe może okazać się nie do końca wskazaniem ale już opóźnienie rozwoju narządów ruchu jak najbardziej.
Starając się o orzeczenie warto zastanowić się pod który „symbol” nasze dziecko powinno być sklasyfikowane i starać się o takie zaświadczenia od lekarzy. W orzeczeniu musi być wskazana co najmniej jedną przyczyna niepełnosprawości (symbol) i nie więcej niż trzy.
Jeśli dziecko zbliża się do wieku przedszkolnego warto zadbać aby były dwa symbole na orzeczeniu, ponieważ wtedy starając się o kształcenie specjalne kwota dotacji na dziecko jest wyższa (mówimy o tzw. sprzężeniu). O samym kształceniu specjalnym jest oddzielna zakładka.
Odbierasz orzeczenie o niepełnosprawności i co z nim dalej zrobić? Przede wszystkim trzeba je dobrze przeczytać bo od jego treści zależy jakiego wsparcia możemy się spodziewać.
Warto od razu sprawdzić czy dane zawarte na orzeczeniu są prawidłowe oraz na jaki okres zostało wykonane dane. Orzeczenie u dzieci ustala się na czas określony, nie dłuższy jednak niż do 16 rż (ponieważ później już ustala się stopień niepełnosprawości). Przy orzeczeniu na czas określony o przedłużenie można starać się nie wcześniej niż 30 dni przed upływem ważności obowiązującego orzeczenia.
Należy sprawdzić też jakie symbole przyczyn niepełnosprawości zostały podane w orzeczeniu (na ich temat przeczytacie we wpisach na temat orzeczenia – cz.2). Tych symboli może być maksymalnie trzy. Jest to ważne o tyle ponieważ nie wszystkie symbole np. uprawniają do starania się o kształcenie specjalne lub dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych w konkretnych miejscach. Są ośrodki rehabilitacyjne, które realizują turnusy tylko dla konkretnych przyczyn niepełnosprawości.
Kluczową część orzeczenia stanowią tz. „WSKAZANIA”. To one tak naprawdę mówią o tym z jakiego wsparcia możemy skorzystać. Na orzeczeniu przy każdym z nich jest określenie „wymaga” lub „nie wymaga”. Dotyczą one:
1) odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby – przy dzieciach zawsze jest stwierdzenie, że nie wymaga
2) szkolenia, w tym specjalistycznego – dotyczy głównie dorosłych i szkoleń organizowanych dla osób niepełnosprawnych m.in. przez organizacje pozarządowe lub urzędy pracy
3) zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej – dotyczy dorosłych i zakładów aktywności zawodowej, w których co najmniej 70% zatrudnionych stanowią osoby niepełnosprawne
4) uczestnictwa w terapii zajęciowej – dotyczy to osób niepełnosprawnych, które nie są w stanie podjąć pracy zawodowej, a ich celem jest możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia; obecnie aby osoba mogła uczestniczyć w WTZ musi mieć odpowiedni zapis w orzeczeniu
5) konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby – jeśli przyczyna niepełnosprawości wymaga zaopatrzenia przeważnie jest wówczas adnotacją „wymaga wg wskazań lekarskich”. W myśl obowiązujących przepisów każdej uprawnionej osobie przysługuje zaopatrzenie w wyroby medyczne aparaty i ortezy ortopedyczne, wózki inwalidzkie, laski i kule, balkoniki, obuwie ortopedyczne, zestawy infuzyjne do osobistych pomp insulinowych, pieluchomajtki, cewniki czy sprzęt stomijny (pełny wykaz refundowanych wyrobów medycznych zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie). Osoby posiadające w orzeczeniu w punkcie 5 „wymaga” mogą ubiegać się o dodatków środki z powiatowych centrum pomocy rodzinie. Dokładnie jak to zrobić będzie w kolejnej części naszego cyklu
6) korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki – jest to punk, który nie przekłada się wprost na dodatkowe świadczenia czy uprawnienia potwierdza jedynie, że takie wsparcie jest potrzebne. Wiele organizacji pozarządowych, ośrodków i innych miejsc realizując projekty że środków np. PFRON wymaga jedynie posiadania orzeczenia (poniżej 16 rż) lub konkretnego stopnia niepełnosprawości
7) konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji – często jest określane jako „wymaga”, „częściowo wymaga” lub „nie wymaga”. Dotyczy osób, które nie są w stanie samodzielnie egzystować i potrzebują wsparcia
8) konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – punk dotyczy jedynie dzieci poniżej 16 rż
WAŻNE – aby opiekun mógł się starać o świadczenie pielęgnacyjne w orzeczeniu musi być przyznany zarówno punkt 7 jak i 8. (O świadczeniu pielęgnacyjnym przygotowany będzie oddzielny wpis).
9) spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym – punkt jest niezbędny aby uzyskać kartę parkingowa. W wielu miejscach dla najmłodszych dzieci nie jest ten punkt przyznawany, ponieważ zespoły orzekające wykazują że każde małe dziecko i tak jest noszone przez rodziców, niezależnie od jego sprawności lub nie.
10) zamieszkiwania w oddzielnym pokoju, o którym mowa w art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych – ten zapis nie dotyczy możliwości ubiegania się w gminie o większy lokal mieszkaniowy. Wskazanie dotyczy przede wszystkim osób z określonymi dysfunkcjami, np. osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim, leżącej czy takiej, która ma znaczne ograniczenia w przyjmowaniu pokarmów i czynnościach fizjologicznych. Osoba ubiegająca się o dodatek mieszkaniowy musi spełniać rozmaite kryteria (warto sprawdzać je na bieżąco, bo mogą być modyfikowane). Osoba z niepełnosprawnością, posiadająca to wskazanie, ma zwiększoną normatywną powierzchnię lokalu o 15 m2.
Ważną częścią orzeczenia jest też uzasadnienie – zwłaszcza jeśli nie zgadzamy się z treścią orzeczenia. W tej części można znaleźć przydatne wskazówki do przygotowania odwołania.
Ogólne uprawnienia wynikające z posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności
Kiedy już posiadacie orzeczenie o niepełnosprawności dla dziecka warto dowiedzieć się na jaką pomoc możecie liczyć. Część wsparcia będzie niezależna od miejsca zamieszkania części wręcz przeciwnie.
W wielu miastach czy gminach istnieją udogodnienia, zniżki lub inne formy wsparcia dla osób niepełnosprawnych. Jak to sprawdzić? Na pewno takim miejscem powinien być urząd miasta lub gminy i osoba/ zespół odpowiedzialny za współpracę lub wsparcie osób niepełnosprawnych. Warto też zapoznać się z uchwałami rady miasta lub gminy w tym zakresie – powinny być dostępne przez internet. Warto zwrócić uwagę na ulgi związane z transportem miejskim, funkcjonowaniem instytucji miejskich/ gminnych (np. basen miejski, teatr). W wielu miejscowościach podczas rekrutacji do miejskich placówek opiekuńczych czy oświatowych otrzymuje się dodatkowe punkty kiedy jest orzeczenie o niepełnosprawności i to niezależnie od posiadania lub nie kształcenia specjalnego. Wiele miast i gmin organizuje dowóz dzieci do placówek oświatowych (przedszkole, szkoła) lub wypłaca fundusze dla rodziców na przewóz dzieci. Szczegółów trzeba szukać na miejscu.
Jak na co dzień „udowodnić” prawo do korzystania ze zniżek dla niepełnosprawnych? Wystarczy wyrobić legitymację dla dziecka. Wniosek składa się w powiatowych zespołach ds. orzekania o niepełnosprawności. Takiej legitymacji nie należy mylić z kartą parkingową, która wydawana jest na podstawie orzeczenia – jeśli spełniony jest punkt 9.
Orzeczenie uprawnia również do uczestnictwie w projektach realizowanych przez organizacje pozarządowe ze środków PFRON. Konkretne projekty zakładają często dodatkowe warunki uczestnictwa, które mogą się zmieniać jednak posiadanie przez dzieci orzeczenia jest podstawą. Często również organizacje pozarządowe realizują zadania zlecone przez organa państwowe skierowane do osób niepełnosprawnych i wtedy też orzeczenie jest warunkiem uczestnictwa. Jak kolokwialnie mówiąc „załapać się” do takiego projektu? Przede wszystkim zapytać w lokalnym oddziale PFRON który nadzoruje realizację wielu takich projektów. Wiele z nich rozpoczyna rekrutację do projektu od 1 stycznia lub 1 marca danego roku. Innym sposobem jest nawiązanie kontaktu z lokalnymi organizacjami wspierającymi osoby (zwłaszcza dzieci) niepełnosprawne. Jeśli realizują lub będą realizowały projekt do którego nasze dziecko się kwalifikuje chętnie wezmą od nas namiar. Często o rekrutacji można dowiedzieć się z ich mediów społecznościowych lub strony internetowej.
Aby móc zbierać fundusze z tz. 1% lub utworzyć subkonto w fundacji wiele z nich (choć nie wszystkie) wymaga orzeczenia o niepełnosprawości. Czy dana Organizacja tego wymaga można dowiedzieć się na stronie internetowej lub bezpośrednio w fundacji.
Opiekunom dzieci niepełnosprawnych przysługuje również tz. „ulga rehabilitacyjna”, która można odliczyć od podatku. Jak to wygląda i na jakich zasadach można z niej skorzystać przeczytaj tu poniżej.
Bardzo ważnym aspektem posiadania orzeczenia o niepełnosprawności jest możliwość uzyskania dofinansowania na turnusy rehabilitacyjne. Zasady tego wsparcia odstępne są w Centrum Pomocy Rodzinie. Wnioski dość często się zmieniają, a wysokości dofinansowań są zależne od dochodu rodziny. Dofinansowanie przysługuje zarówno dziecku jak i opiekunowi (wysokość uzależniona od dochodu).
Niedawno ustalono program tz. „opieki wytchnieniowej” – mogą z niej korzystać osoby, których dziecko mają wskazany w orzeczeniu punkt 7 i 8. Aby skorzystać z takiej opieki lekarz specjalista musi wypełnić „Kartę oceny stanu pacjenta wg zmodyfikowanej skali Barthel” – zgodnie z symbolem przyczyny niepełnosprawności, która jest podana w orzeczeniu. Więcej na ten temat przeczytacie w jednej z kolejnych zakładek na naszej stronie.
Dzieciom niepełnosprawnym przysługują też dodatkowe świadczenia w ramach opieki stomatologicznej. A dokładniej chodzi prawo do znieczulenia ogólnego i kompozytowych materiałów światłoutwardzalnych do wypełnień.
Od 1 lipca 2018 roku osobom niepełnosprawnym (ze wskazaniem punktu 7 i 8) przysługuje prawo do skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z dług farmaceutycznych poza kolejnością. Jeśli chodzi o dostęp do lekarza to „W przypadku, gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, placówka medyczna powinna wyznaczyć inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej listy oczekujących. Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Udzielanie kolejnych świadczeń u danego lekarza specjalisty powinno odbywać się zgodnie z planem leczenia ustalonym przez tego lekarza. Pacjent, który chce skorzystać z przysługującego mu prawa do świadczeń poza kolejnością przy pierwszej wizycie, musi okazać orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności” – tłumaczy Sylwia Wądrzyk, dyrektor Biura Komunikacji w Ministerstwie Zdrowia. (Więcej znajdziecie w Dz.U. z 2018 r. poz. 932).
Przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze oraz sprzęt rehabilitacyjny
Jeśli nasze dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności, a w nim przyznany punkt 5 oznacza to, że możemy starać się o dodatkowe środki na przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny.
Przedmioty ortopedyczne to przyrządy ortopedyczne niezbędne osobie niepełnosprawnej w przypadku trwałego inwalidztwa, w okresie choroby lub usprawnienia leczniczego. Przedmioty ortopedyczne przysługują bezpłatnie lub częściowo odpłatnie (w zależności od rodzaju przedmiotu) raz na 2, 3, 4 lub 5 lat. Do przedmiotów ortopedycznych zaliczamy np.: protezy kończyn dolnych i górnych, dodatkowe wyposażenie do protez, aparaty ortopedyczne na kończyny dolne i górne wraz z wyposażeniem dodatkowym, protezy kończyn, gorsety i kołnierze ortopedyczne, protezy tułowia i szyi, obuwie ortopedyczne, kule i laski inwalidzkie, balkoniki i podpórki do chodzenia, wózki inwalidzkie, foteliki dla dziecka do siedzenia, indywidualne przedmioty pionizujące, pełzak do raczkowania itp.
Środki pomocnicze to takie środki, które ułatwiają w znacznym stopniu, bądź też umożliwiają, funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w środowisku społecznym (są nimi np. soczewki, lupy, lunety, szkła do okularów, systemy wspomagające słuch, cewniki, worki do zbioru moczu, aparaty słuchowe, wkładki uszne, pieluchomajtki, protezy piersi, pasy przepuklinowe, pieluchy anatomiczne, poduszki przeciwodleżynowe, materace przeciwodleżynowe, peruki, inhalatory, krtań elektroniczna itp.
Pełen wykaz przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych znajdziecie w rozporządzeniu
Znajdują się też tam limity finansowania każdego przedmiotu w ramach ubezpieczenia pokrywane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) oraz wysokość udziału własnego wnioskodawcy w kosztach zakupu. Jeżeli potrzebujesz pomocy finansowej na pokrycie dopłaty do zakupu, powinieneś się zwrócić się do PCPR, który udzieli dofinansowania ze środków PFRON.
Prawo do otrzymania określonego rodzaju przedmiotu ortopedycznego lub środka pomocniczego ( bezpłatnie lub częściowo odpłatnie) mają osoby ubezpieczone oraz osoby pozostające na ich utrzymaniu (np. dzieci). Są one przyznawane na własność. Ponowne przyznanie zaopatrzenia może nastąpić po upływie okresu jego używalności, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Jakie trzeba spełnić warunki aby uzyskać dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze? Jest ich kilka (warto je na bieżąco sprawdzać):
1) posiadanie dokumentu potwierdzającego niepełnosprawność
2) spełnienie kryterium dochodowego: o dofinansowanie możecie ubiegać się jeżeli przeciętny miesięczny dochód w waszej rodzinie, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty:
*50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,
*65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.
Maksymalne dofinansowanie z PFRON wynosi:
* do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej wyznaczonego w limicie ceny NFZ,
* do 150% sumy kwoty limitu, wyznaczonego przez NFZ oraz udziału własnego osoby niepełnosprawnej, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
PCPR określa terminy składania i rozpatrywania wniosków w ciągu danego roku oraz podejmuje decyzję o wysokości dofinansowania. Wzory wniosków dostępne są również u nich na stronie i w biurze.
Do wniosku będziecie musieli dołączyć następujące załączniki:
1) kopia orzeczenia lub kopia wypisu z treści orzeczenia,
2) faktura określająca cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ) oraz kwotą udziału własnego, lub inny dokument potwierdzający zakup, wraz z kopią zrealizowanego zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (potwierdzoną za zgodność przez świadczeniodawcę realizującego zlecenie), lub
3) kopia zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wraz z ofertą określającą cenę nabycia (z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach NFZ i kwotą udziału własnego) oraz termin realizacji zlecenia od momentu przyjęcia go do realizacji.
Wiele firm, które zajmują się sprzętem i zaopatrzeniem osób niepełnosprawnych zna procedury i chętnie wspiera swoich klientów. Co oczywiście nie zwalnia nas że znajomości tych procedur.
Sprzęt rehabilitacyjny to sprzęt zalecony przez lekarza niezbędny do rehabilitacji w warunkach domowych, który nie jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym (NFZ).
Sprzęt rehabilitacyjny nie zawiera się w przepisach innych niż wyroby medyczne. Nie ma określonego katalogu sprzętów rehabilitacyjnych. PCPR może udzielić dofinansowania na sprzęt na wniosek osoby niepełnosprawnej (w wypadku dzieci opiekuna) poparty zaleceniami lekarza prowadzącego. Warto więc mieć przyjaznego lekarza, który rozumie potrzeby naszego dziecka.
Wysokość dofinansowania wynosi do 80% jego kosztów, nie więcej jednak niż do wysokości pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.
Druki wniosków udostępniają PCPR właściwe ze względu na miejsce zamieszkania na swoich stronach internetowych (mogą się one różnić w różnych powiatach).
Podsumowując jeśli chodzi o przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze możesz otrzymać wsparcie od NFZ i PFRON (poprzez PCPR), a na sprzęt rehabilitacyjny jedynie z tego drugiego źródła.
Dokumenty o refundacje możesz składać w sposób ciągły czyli cały czas w ciągu roku. Zdarza się jednak często, że środki z PFRON pod koniec kwartału, półrocza czy roku wyczerpują i trzeba czekać na nie dłużej.
Kilka lat temu uruchomiono również program „Aktywny samorząd”, który dysponuje środkami na wiele sprzętów nie ujętych w wykazie dofinansowania NFZ.
A co jeśli nadal zostaje spora kwota po mimo refundacji i dofinansowań? Niestety i tak się zdarza. Wtedy pozostają fundusze zbierane w ramach 1%, zbiórek publicznych/ internetowych i innych akcji charytatywnych, o których możecie przeczytać w innej z zakładek na naszej stronie.
Świadczenia rodzinne i zasiłki (w tym wynikające z punktów 7 i 8)
Jeżeli nasze dziecko ma przyznane orzeczenie o jego niepełnosprawności możemy skorzystać z różnego rodzaju świadczeń i zasiłków. Do części z nich wystarczy samo orzeczenie, część wymaga przyznanego punktu 7 i 8 w orzeczeniu, inne z kolei mają ograniczenia jeśli chodzi o dochód rodziny.
1️⃣ Zasiłek pielęgnacyjny
Przysługuje niezależnie od dochodu rodziny każdemu niepełnosprawnemu dziecku. Wniosek o jego przyznanie należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy w jednostce wypłacającej świadczenia rodzinne. Do wniosku należy dołączyć:
– kserokopię ważnego orzeczenia o niepełnosprawności (do wglądu należy przedłożyć oryginał orzeczenia),
– dokument potwierdzający tożsamość,
– w przypadku osób poniżej 16. roku życia odpis aktu urodzenia.
Warto pamiętać, że zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba, że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Prawo do zasiłku przyznawane jest na czas ważności orzeczenia o niepełnosprawości.
Wysokość zasiłku od 1 listopada 2019 r wynosi 215.84 zł
2️⃣ Świadczenie pielęgnacyjne
Przysługuje niezależnie od dochodu rodziny rodzicowi, który nie podejmuje lub rezygnuje z pracy zawodowej na rzecz opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. Taka możliwość mają jedynie rodzice dzieci, które w orzeczeniu o niepełnosprawości mają w punkcie 7 i 8 „wymaga”. Wniosek również należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy w jednostce wypłacającej świadczenia rodzinne.
Jeśli chodzi o dzieci powyżej 16 rz to zasiłek przysługuje wtedy kiedy jest to osoba o znacznym stopniu niepełnosprawości.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
– matce bądź ojcu dziecka,
– faktycznemu opiekunowi dziecka,
– osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną
– innym osobom, na których – zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego – ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności). Przy tym osobom innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
a)rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b)nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
c)nie ma faktycznego opiekuna dziecka ani osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną lub legitymują się one orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość świadczenia co roku jest waloryzowana i jest ona uzależniona proporcjonalnie od wzrostu płacy minimalnej (od stycznia 2020 – 1830 zł netto).
Jeżeli w rodzinie jest więcej niż jedno dziecko spełniające ww warunki to oboje rodziców może pobierać świadczenie.
3️⃣ Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
Przysługuje na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka, matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.
Jest przeznaczony dla rodzin dzieci:
– do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności
– powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł. W przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, dodatek przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
– 60 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia
– 80 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia
4️⃣ Zasiłek rodzinny
Zasiłek rodzinny jest jednym ze świadczeń rodzinnych. Ma on na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Przysługuje:
– rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
– opiekunowi faktycznemu dziecka;
– osobie uczącej się.
Aby otrzymać zasiłek, należy spełniać kryterium dochodowe.
Dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie powinien przekroczyć kwoty 674 zł. Jeżeli członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, kryterium dochodowe wynosi 764 zł.
W pewnych przypadkach świadczenie zostanie wypłacone pomimo przekroczenia kryterium dochodowego. Organ stosuje bowiem zasadę „złotówka za złotówkę”.
Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:
– 18. roku życia lub
– nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo
– 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
W wielu innych dodatkach rodzinnych, w których jest kryterium dochodowe w przypadku posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności progi są wyższe.
Przedłużenie orzeczenia
Kiedy kończy się okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności możemy znajdować się w kilku różnych sytuacjach.
1️⃣ Może okazać się, że nasze dziecko nie potrzebuje już orzeczenia o niepełnosprawności bo czasowe problemy zdrowotne zakończyły się. Tak często bywa z wcześniakami, które po dwóch czy trzech latach nie potrzebują już rehabilitacji i zajęć lub wystarczy im tylko WWRD. Dotyczy to również dzieci, które zostały uznane za wyleczone z chorób przewlekłych. Taka sytuacja jest najkorzystniejszą i każdy rodzic powinien się z tego cieszyć.
2️⃣ Może okazać się, że problemy nadal są i tak naprawdę przedłużenie orzeczenia o niepełnosprawności to tylko formalność. Jest to trudne dla rodziców, ale większość już wie z czym wiąże się opieka nad niepełnosprawnym dzieckiem i zdaje sobie sprawę, że być może będzie tak do końca życia.
3️⃣ Może zdarzyć się jednak tak, że problemy dla których dziecko otrzymało orzeczenie już przeminęły (np. opóźniony rozwój psychoruchowy, powikłania pooperacyjne) ale pojawiły się nowe trudności, które albo są jeszcze niezdiagnozowane lub w trakcie diagnozy. Rodzice obawiają się, że orzeczenie nie zostanie ponownie przyznane i zostaną im zamknięte drogi do pomocy dziecku.
Oczywiście o ponowne przyznanie orzeczenia będą się starać rodzice, o których mówimy w punkcie 2️⃣ i 3️⃣.
Nie będziemy mówić tu o osobach (bo i takie się zdarzają), które na siłę chcą przedłużyć orzeczenie bo np. do tej pory korzystali ze świadczenia pielęgnacyjnego. Niestety jest również taka grupa osób i ich usilne starania negatywnie wpływają zarówno na orzecznictwo jak i opinie społeczna na temat rodzin dzieci z niepełnosprawnościami. Więc jeśli jesteś w 1️⃣ grupie to ciesz się, że Twoje dziecko jest zdrowe, a nawet jeśli potrzebuje jeszcze trochę wsparcia to na pewno dacie radę.
Kiedy możemy złoży wniosek o nowe orzeczenie?
Zgodnie z rozporządzeniem możemy to zrobić nie wcześniej niż 30 dni przed upływem starego. Trzeba też pamiętać, że zaświadczenia lekarskie które dołączamy do wniosku też mają ważność 30 dni. Warto więc zaplanować wizytę u lekarza, który będzie wypisywał zaświadczenie w takim terminie aby składając je z wnioskiem nie było starsze niż 30 dni.
Czy trzeba składać całą dokumentację medyczną od początku?
Nie. W przypadku składania wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności należy załączyć dokumentację medyczną, która pojawiła się od chwili wydania ostatniego orzeczenia. Złożone wcześniej dokumenty są w aktach sprawy i Skład Orzekający ma do nich wgląd.
Czy jeśli mam zaświadczenie lekarskie to muszę jeszcze dostarczyć dokumentację medyczną?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności dokumentacja medyczna jest niezbędna do wydania orzeczenia o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. W jej skład mogą wchodzić: karty informacyjne leczenia szpitalnego, opinie lekarskie i konsultacje specjalistyczne, wyniki badań diagnostycznych, opinie psychologiczno-pedagogiczne, historie choroby z Poradni Specjalistycznych. Należy je dołączyć do wniosku. Warto więc o tym pomyśleć wcześniej. Jeżeli masz problem ze zgromadzeniem dokumentacji to warto się zastanowić nad dwoma sprawami: 1️⃣ czy naprawdę Twoje dziecko potrzebuje orzeczenia 2️⃣ jak do tej pory realizowaliście opiekę w ramach orzeczenia 3️⃣ być może jesteście w trzeciej grupie (o której pisałam na początku) i może być trudno zanim nie uzyskacie nowej diagnozy.
Czy zaświadczenie lekarskie musi wystawić lekarz specjalista?
Nie jest to konieczne. Zaświadczenie lekarskie wypisuje lekarz leczący, jeśli ma wiedzę na temat przebiegu choroby zasadniczej i chorób współistniejących. Jeśli lekarz rodzinny wcześniej dostał informacje od lekarza specjalisty o rodzaju choroby, wypisuje leki na stałe, zaopatrzenie w pieluch itp. to ma on wiedzę na temat schorzenia i może wystawić zaświadczenie. Tak samo ma się sytuacja kiedy u dziecka zdiagnozowano np. Aspergera i zaświadczenie od psychiatry trafiło m.in. do lekarza pediatry. Zostało ono wydane dwa miesiące przed terminem złożenia ponownego wniosku o orzeczenie to pediatra może na tej podstawie wystawić zaświadczenie, które dołączycie do wniosku.
Zespół orzekający wydał decyzję, z którą się nie zgadzam? Co dalej?
Może się tak zdarzyć, że nie zgadzamy się z całością lub częścią decyzji. Dziecko nie otrzymało orzeczenia lub nie przyznano punktów, które wg nas powinny zostać przyznane. Co wtedy? Możemy się odwołać od decyzji.
Zgodnie z §16 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności możemy to zrobić w terminie 14 dni od dnia doręczenia (otrzymania) orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, może wnieść odwołanie do wojewódzkiego zespołu, za pośrednictwem powiatowego zespołu, który wydał orzeczenie. Nie ma określonego wzoru odwołania. Należy je napisać czytelnie, zachowując ogólne zasady sporządzania pism.
Nie ma gwarancji, że odwołanie pójdzie po naszej myśli ale jeśli wierzymy w swoje przesłanki to warto spróbować.
Co jeśli Zespół Orzekający zbierze się po terminie do kiedy obowiązywało poprzednie orzeczenie?
Niestety w czasie po między data ważności poprzedniego orzeczenia a otrzymaniem kolejnego możemy stracić niektóre przywileje. Ale jeśli chodzi o świadczenia i zasiłki zostaną one wyrównane o ile otrzymamy kolejne orzeczenie i doniesieniu je do wymaganych urzędów.
System orzecznictwa w Polsce z pewnością nie jest idealny. Z niektórych chorób czy zaburzeń nasze dzieci nie wyrosną a i tak przez jakiś czas musimy składać ponowne wnioski o uzyskanie orzeczenie (ten sam wniosek co za pierwszym razem). Jednak taką mamy rzeczywistość i w Niej musimy funkcjonować. W Zespołach Orzekających pracują ludzie… jedni są bardziej wyrozumiali i „ludzcy” a inni mniej. Nie uprzedzajmy się jednak zawczasu. Jeśli mamy podstawy do ubiegania się o orzeczenie to powinniśmy je dostać, albo się odwoływać. Częściej jednak nasze niezadowolenie związane jest z zakresem orzeczenia niż jego nie uzyskaniem. Warto jednak za wczasy się nie stresować.
Opieka wytchnieniowa to w Polsce stosunkowo nowy termin. Po raz pierwszy pojawił się w 2017 r. jako jeden z punktów programu „Za Życiem”. Jednak w Europie Zachodniej jest to dość forma wsparcia znana i szeroko stosowana.
Opieka wytchnieniowa jest element systemu pomocy społecznej, rozumiana jako czasowa usługa opiekuńcza nad osobą niesamodzielną, dokonująca się w zastępstwie za opiekuna faktycznego w związku z zaistniałym zdarzeniem losowym, potrzebą załatwienia spraw dnia codziennego lub odpoczynkiem opiekuna faktycznego. Program „Opieka wytchnieniowa” finansowany jest przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na podstawie art. 11 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2192, z 2019 r. poz. 1622, 1696.).
Dla kogo?
Ponad milion osób w naszym kraju to osoby wymagające całodobowej opieki. Są to zarówno niepełnosprawne dzieci, ale też osoby dorosłe, niepełnosprawni umysłowo lub psychicznie oraz obłożnie chorzy, ogólnie mówiąc – wszystkie osoby niesamodzielne. Obowiązek sprawowania opieki nad tymi osobami spoczywa w całości na rodzinach.
Z uwagi na dobro niepełnosprawnego opiekunowie poświęcają swój cały czas, często muszą zrezygnować z pracy, czasami narażając własne zdrowie. Do niedawna tacy opiekunowie, czyli przede wszystkim członkowie rodzin, byli pozbawieni jakiejkolwiek pomocy ze strony państwa. Opieka wytchnieniowa stanowi szansę na zmianę w tym względzie.
Na wsparcie w opiece mogą liczyć opiekunowie osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, których członkowie rodzin lub opiekunowie sprawujący bezpośrednią opiekę, wymagają wsparcia w postaci doraźnej, krótkotrwałej przerwy w sprawowaniu opieki oraz podniesienia swoich umiejętności i wiedzy w zakresie opieki nad tym osobami.
Program adresowany jest do dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli występuje konieczność stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, jak również konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Czyli najprościej mówiąc w orzeczeniu dziecka w punkcie 7 i 8 orzeczenia o niepełnosprawości musi być zaznaczone „wymaga”.
Trzeba też pamiętać, że ze szczególnym uwzględnieniem pod uwagę będą brane osóby, których wynik uzupełnionej Karty oceny stanu pacjenta wg zmodyfikowanej skali Barthel (załącznik nr 6 do Programu rządowego „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2019 Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) wynosi od 0 do 40 pkt.
Rząd przygotował ten program w taki sposób, że adresowany jest do gmin i powiatów. Zakłada finansowe wsparcie samorządów (do 80 proc. kosztów realizacja zadania) w zakresie świadczenia opieki wytchnieniowej – w formie pobytu dziennego, pobytu całodobowego lub w formie poradnictwa specjalistycznego (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz w zakresie nauki pielęgnacji, rehabilitacji i dietetyki.
To oznacza, tyle że o ile organizacja opieki wytchnieniowej jest zadaniem gminy czy powiatu (w różnych zakresach) o tyle nie każdy samorząd jest w stanie dołożyć nawet 20%. Dlatego nadal nie wszędzie z takiego wsparcia da się skorzystać. Realizatorami bezpośrednimi są najczęściej organizacje społeczne, którym samorząd zleca organizacje opieki wytchnieniowej.
Program jest realizowany w trzech Modułach.
1️⃣ W pierwszym z nich świadczenie opieki wytchnieniowej (w formie pobytu dziennego) skierowane będzie do opiekunów, którzy nie korzystają z innych form usług w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej, w ośrodku wsparcia, domu pomocy społecznej
2️⃣Drugi to rozszerzenie usług opiekuńczych w formie pobytu całodobowego: w ośrodkach wsparcia posiadających miejsca całodobowego pobytu; w mieszkaniach chronionych
3️⃣ Trzeci zakłada zapewnieniem opiekunom możliwości skorzystania z poradnictwa specjalistycznego (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz nauki w zakresie pielęgnacji, rehabilitacji i dietetyki.
Do wykorzystania w trzech Modułach opiekunowie będą mieli 14 dni dla opieki wytchnieniowej w formie pobytu całodobowego oraz limit 240 godzin dla opieki wytchnieniowej w formach pierwszego i trzeciego modułu.
Po przekroczeniu limitu opiekunowie, których dochód nie przekracza 350 proc. obowiązującego kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej, nadal będą mogli korzystać ze wsparcia – za kolejne 240 godzin opieki i 14 dni opieki wytchnieniowej zapłacą połowę kosztów jej realizacji. Gmina będzie przyznawać opiekę wytchnieniową na wniosek członka rodziny lub opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę wydając decyzję administracyjną.
Jak zgłosić zapotrzebowanie na usługę opieki wytchnieniowej?
Opiekun musi wystąpić do gminy o przyznanie opieki wytchnieniowej w formie pobytu dziennego lub całodobowego. Gmina wyda decyzję administracyjną i będzie miała obowiązek poinformować opiekuna o prawach i obowiązkach wynikających z przyznania opieki wytchnieniowej.
Jeśli chodzi o opiekę wytchnieniową w formie poradnictwa specjalistycznego, realizowaną przez powiat – będzie on prowadził ewidencję przyznanych godzin.
W każdej gminie proces przyznawania opieki wytchnieniowej będzie wyglądał trochę inaczej. Najlepiej zgłosić się do Ośrodka Pomocy Społecznej, które to powinno poinformować czy i w jakim wymiarze gmina organizuje opiekę wytchnieniowa. Często gminy zbierają informacje o ilości chętnych, którzy chcą skorzystać z programu późną jesienią, kiedy Ministerstwo ogłasza warunki programu na następny roku. Na tej podstawie szacują ilość godzin jakie zgłaszają. Później trudno jest im zwiększyć ten limit, zwłaszcza jeśli ktoś zgłosi się później np. w połowie roku.
Korzystanie z opieki wytchnieniowej jest dla opiekunów bezpłatne.
1% I ULGA REHABILITACYJNA W ROZLICZENIU ZA 2019 ROK
W związku z tak zwanym „e-PIT” pojawia się wiele pytań o możliwości przekazania 1%, spróbuję Wam to rozjaśnić.
Z „e-PIT” mogą skorzystać osoby rozliczając się poprzez PIT37 lub PIT38 (z umów o pracę, zlecenia, dzieło, z przychodów kapitałowych) – jest to roczne sprawozdanie przygotowane przez Urząd. Wszystkie dane w nim zawarte można aktualizować (w tym informacje o 1%). Jak to zrobić?
1) wejdź na stronę podatki.gov.pl i wybierz „Twój e-pit”
2) wpisz swoje dane (PESEL, kwotę przychodu z deklaracji za rok 2018, kwotę przychodu z jednej z informacji od pracodawców – PIT11 za rok 2019) lub użyj profilu zaufanego
3) sprawdź swoje dane
Przy sprawdzaniu danych możesz m.in. zmienić lub wskazać Organizację Pożytku Publicznego i cel szczegółowy.
W tym miejscu możesz też odrzucić całe zeznanie i przygotować je samodzielnie. Jeśli nic nie zrobisz do 30 kwietnia urząd uzna to zeznanie jako Twoje złożone rozliczenie (w tym roku że względu na koronowirusa do końca maja).
ULGA REHABILITACYJNA
Z tej ulgi mogą korzystać osoby niepełnosprawne oraz takie, które mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. Przy czym jako osobę niepełnosprawną rozumie się osoby, które:
* posiadają orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organ orzekający do jednego z trzech stopni niepełnosprawności
* decyzje przyznając rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową lub rentę socjalną
* ❗ orzeczenie o niepełnosprawności dla osoby, która nie ukończyła 16 roku życia ❗
* orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 roku.
Nie każdy wydatek dotyczący osoby niepełnosprawnej uprawnia do odliczeń.
Możemy wyróżnić dwa rodzaje wydatków:
* nielimitowane (odliczeniu podlega całą wydatkowana kwota)
* limitowana (kwotę przysługujące odliczeniu oblicza się z uwzględnieniem „górnego” lub „dolnego” limitu kwotowego)
Wydatki nielimitowane, należą do nich wydatki poniesione na:
* adaptacja i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
* przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
*zakup i naprawa indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego
* zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
* odpłatny pobyt na turnusie rehabilitacyjnym
* odpłatny pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo – leczniczych i pielęgnacyjne – opiekuńczych oraz zabiegi za zabiegi rehabilitacyjne
* opiekę pielęgniarska w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemozliwajacej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidzkie
* opłacenie tłumacza języka migowego
* kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia
* odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne ( • osoby niepełnosprawne – karetka transportu sanitarnego, • osoby niepełnosprawne zaliczane do I lub II grupy I inwalidzkiej oraz dzieci niepełnosprawne do ukończenia 16 roju życia, również innymi niż karetka środkami transportu)
* odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem: • na turnusie rehabilitacyjnym • w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładach rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo – leczniczych i pielegnacyjno – opiekuńczych • na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia
Wydatki limitowane:
* używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (lub współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną lub dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi ❗2280 zł ❗
* leki, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, ze osobą niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo; w tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnice po między wydatkami faktycznymi w danym miesiącu a kwota 100 zł (czyli jeśli wydaliśmy 134 zł w danym miesiącu to odliczeniu podlega jedynie 34 zł)
* opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczanych do I i II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – maksymalna kwota odliczenia w danym roku podatkowym wynosi 2280 zł
* utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych – maksymalna kwota odliczenia w danym roku 2280 zł
❗PAMIĘTAJ❗ – jeżeli jakiś wydatek był finansowany przez Fundację lub z innych środków publicznych nie możesz tego odliczyć
Przedstawiony katalog wydatków (zarówno limitowany jak i nielimitowanych) ma charakter zamknięty. Oznacza to, ze odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które zostały w nim wymienione.
Odliczeniu NIE podlegają wydatki (choćby wymienione w katalogu), które w całości zostały sfinansowane ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, PEFRON lub NFZ, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo w całości zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Jaka kwotę możesz odliczyć?
* w przypadku wydatków nielimitowanych – kwota faktycznie poniesione
* w przypadku ograniczonych „górnym” limitem kwotowym – kwotę faktyczną nie wyższa niż limit
* częściowo sfinansowanych (dofinansowanych z wyżej podanych źródeł) – odliczasz różnice po miedzy wydatkami faktycznie poniesionych a kwota sfinansowane (dofinansowana) z tych funduszy (środków) lub zwrócone w jakiejkolwiek formie
* na leki – odliczasz różnice po miedzy wydatkami faktycznymi w danym miesiącu a kwota 100 zł
❗DOKUMENTOWANIE❗ wydatków
Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie: faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie, potwierdzenie przelewu o ile wynika z nich ❗kto, komu, ile oraz za co zapłacił❗
Musicie pamiętać żeby na dokumencie były albo dane osoby niepełnosprawnej albo w treści tego dokumentu, ze Jej dotyczy.
Jedynie w przypadku ❗wydatków limitowanych❗ związanych z:
* używaniem samochodu osobowego
* opłaceniem przewodników
* utrzymaniem psa asystującego
nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających wysokość wydatków. Jednak ze na żądanie organów podatkowych lub kontroli skarbowej musicie przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia w szczególności:
* wykazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono
* okazać certyfikat psa asystującego
Informacje pochodzą z broszur przygotowanych przez Ministerstwo Finansów i mają charakter informacyjny. W razie wątpliwości zapraszamy do kontaktu z nami oraz miejscowym Urzędem Skarbowym.
